Pensioenverdeling bij scheiding: welke opties heb je?

Wat is pensioenverevening bij echtscheiding?

Bij een scheiding heb je in principe recht op de helft van het ouderdomspensioen dat je ex-partner heeft opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap – en andersom. Dit heet pensioenverevening. Let op: dit geldt alleen voor het deel dat tijdens jullie huwelijk of partnerschap is opgebouwd. Alles wat daarvoor of daarna is opgebouwd, blijft buiten beschouwing.

Woonde je samen zonder te trouwen of een partnerschap? Dan heb je alleen recht op (een deel van) het pensioen als jullie dit expliciet zo hebben vastgelegd in een samenlevingscontract én dit hebben gemeld bij de pensioenuitvoerder.

Let op: pensioenverevening gaat alleen over het ouderdomspensioen. Het nabestaandenpensioen (het pensioen dat je ontvangt als je ex-partner overlijdt) valt daar niet automatisch onder. Of je daar recht op hebt, hangt af van het pensioenreglement en jullie keuzes.

Een belangrijk punt bij verevening is dat je jouw deel pas krijgt vanaf het moment dat je ex-partner met pensioen gaat. Tot die tijd ontvang je niets. Dit kan invloed hebben op je financiële planning.

Wat is pensioenconversie?

Naast verevening kun je ook kiezen voor pensioenconversie. Hierbij wordt jouw deel van het pensioen losgekoppeld van dat van je ex-partner. Je krijgt dan een zelfstandig pensioenrecht – op jouw eigen naam.

Dat heeft voordelen:

• Je bent niet meer afhankelijk van wanneer je ex-partner met pensioen gaat.
• Je behoudt je pensioenuitkering ook als je ex-partner overlijdt.
• Je hebt meer zelfstandigheid en overzicht.

Conversie is in veel gevallen aantrekkelijker, maar niet altijd. Zo kan het nabestaandenpensioen bij conversie lager uitvallen of vervallen, afhankelijk van hoe dat is opgebouwd. Het is daarom verstandig om je hierover goed te laten adviseren.

Wanneer heb je recht op pensioen van je ex-partner?

Sinds 1 mei 1995 geldt de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Volgens deze wet heb je recht op pensioenverevening als je:

• getrouwd bent (of was), of
• een geregistreerd partnerschap had

Ben je alleen samenwonend (zonder geregistreerd partnerschap)? Dan geldt de wet niet automatisch. Je moet dan zelf afspraken maken over de verdeling van pensioen.

Kun je ook andere afspraken maken over pensioenverdeling?

Ja. Je kunt samen andere afspraken maken, bijvoorbeeld:

• Andere verdelingsverhouding (bijv. 60/40)
• Ieder houdt zijn eigen pensioen.

Of je bij een scheiding het pensioen verdeelt en op welke manier, leg je vast in een echtscheidingsconvenant.

Betaling via pensioenfonds of zelf onderling regelen?

Na een scheiding kun je de pensioenverdeling op twee manieren regelen: via het pensioenfonds of onderling. De gebruikelijke en veiligste route is via het pensioenfonds, dat zorgt voor de uitbetaling aan beide ex-partners. Je moet het fonds dan wel binnen 2 jaar na de scheiding informeren met een standaardformulier. Doe je dit niet, dan moet je de pensioenverdeling zelf onderling regelen. Dit kan ook een bewuste keuze zijn, maar vergt strakke afspraken en brengt meer risico met zich mee, bijvoorbeeld als de betalende ex-partner niet nakomt wat is afgesproken.

Wat als je te laat bent? Alternatieven

Als je het pensioenfonds niet binnen 2 jaar informeert, kan het zijn dat zij het pensioen alleen aan degene op wiens naam het staat uitkeren. Je moet het dan onderling regelen, want de pensioenuitvoerder is dan niet verplicht om daarbij te helpen. Dit kan lastig zijn, zeker als de afspraken niet goed zijn vastgelegd of als er onenigheid ontstaat.

Welke documenten heb je nodig voor pensioenverdeling?

Om goede afspraken te maken, is het belangrijk dat jullie inzicht hebben in het opgebouwde pensioen tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dat kan best ingewikkeld zijn. Je ziet op mijnpensioenoverzicht.nl hoeveel pensioen je in totaal hebt opgebouwd bij verschillende fondsen, maar niet welk deel daarvan precies tijdens het huwelijk is opgebouwd. Wil je weten wat er wél of niet verdeeld moet worden? Dan is het verstandig om:

• De pensioenoverzichten van jullie beiden op te vragen
• Eventueel contact op te nemen met de pensioenuitvoerder(s)

De gemaakte afspraken leg je vast in het echtscheidingsconvenant. Als jullie het niet eens worden, kan de rechter een besluit nemen.

Stappenplan scheiden & pensioen

Een handig overzicht van wat je moet regelen vind je in ons stappenplan scheiden.

Informatieblad ouderdomspensioen bij scheiding

Bekijk ook dit informatieblad van de overheid voor meer achtergrond.

Hoelang loopt de uitbetaling van het pensioen aan je ex-partner door?

Dat hangt af van de manier waarop het pensioen is verdeeld. Bij standaard pensioenverdeling (verevening) ontvangt je ex-partner een deel van jouw ouderdomspensioen zolang jij leeft. Als jij ( de oorspronkelijke deelnemer) overlijdt, stopt de uitkering aan je ex. Ontvang jij juist een deel van het pensioen van je ex-partner, dan stopt dat zodra je ex overlijdt. Er kan nog wel sprake zijn van een nabestaandenpensioen.

Bij pensioenconversie werkt het anders. Je ex-partner krijgt dan een zelfstandig pensioenrecht dat losstaat van jouw leven. De uitkering blijft in dat geval doorlopen zolang je ex-partner leeft, ook als jij eerder overlijdt.

Scheiden en pensioen: advies over de verdeling Lees meer