Co-ouderschap of omgangsregeling?

Verschillend gebruik van de termen co-ouderschap, omgangsregeling en zorgregeling 

In de volksmond worden de termen co-ouderschap, omgangsregeling en zorgregeling tegengesteld gebruikt. Let echter goed op: eigenlijk is co-ouderschap een vorm van een zorgregeling. Co-ouderschap en omgangsregeling staan dus niet haaks op elkaar. Het zijn beiden vormen van zorg voor en omgang met het kind. Voor de vorm en de wijze waarop jullie de zorg, opvoeding en omgang met de kinderen regelen maakt het natuurlijk niet uit welke term je gebruikt. Alleen juridisch gezien is er soms wel een verschil. 

In dit artikel lees je daarom dus eerst hoe de termen zich ten opzichte van elkaar verhouden; daarna hoe de termen in de praktijk gebruikt worden en daarna hoe het juridisch zit.

Goed gebruik van de termen co-ouderschap, omgangsregeling en zorgregeling 

Bij een omgangsregeling is er sprake van eenhoofdig gezag (gezag door een van jullie) en bij een zorgregeling hebben jullie beiden gezag. Bij co-ouderschap is er sprake van een zorgregeling waarin jullie de zorg en omgang met jullie kind gelijk verdelen. Maar tegelijkertijd kun je in een zorgregeling ook een ongelijke verdeling maken en lijkt die in de praktijk meer op een omgangsregeling qua omgang. Het grootste verschil is dat beide ouders bij een zorgregeling belangrijke beslissingen mogen maken en bij een omgangsregeling alleen de ouder met gezag. 

Je kunt dus niet kiezen tussen een omgangsregeling of zorgregeling. Afhankelijk van jullie situatie (gezamenlijk gezag of eenhoofdig gezag) zal je een zorg- of omgangsregeling moeten treffen.

Dit is allemaal erg verwarrend. Zeker omdat er in het algemeen gesproken wordt over een omgangsregeling of co-ouderschap bij de keuze tot een goede regeling. Om de juiste termen aan de juiste regeling te hangen, kijken we naar de verdeling van zorg, opvoeding en omgang tussen ouders.

Bekijk alles over co-ouderschap

Bij een 50-50 verdeling van zorg, opvoeding en omgang

Wanneer er in algemene termen sprake is van een gelijke verdeling van zorg, opvoeding en omgang met het kind, oftewel een 50-50 verdeling, spreken we van co-ouderschap. Per twee weken zie jij je kind dan evenveel als je (ex-)partner. Bij co-ouderschap is er meestal sprake van een zorgregeling: 2 ouders met gezag die de zorg en opvoeding verdelen.  

Een minder gelijke verdeling van zorg, opvoeding en omgang

Wanneer er sprake is van een minder gelijke verdeling in zorg, opvoeding en omgang spreek je van een omgangsregeling of zorgregeling. Jullie kind is dan minder vaak bij één van de ouders. Er is echter sprake van een omgangsregeling als er één ouder met gezag is. Wanneer jullie beiden gezag hebben is er sprake van een zorgregeling met een minder gelijke verdeling.

Om nog meer duidelijkheid te creëren en antwoord te geven op de vraag ‘co-ouderschap of een omgangsregeling?’ lees je hierna meer over de verschillende regelingen.

Wat is de zorgregeling?

Als jullie allebei gezag hebben over jullie kind, dan maken jullie bij het uit elkaar gaan altijd afspraken over de regeling van de zorgtaken en opvoeding in het ouderschapsplan. Dit heet dan een zorgregeling. Bij een zorgregeling ligt de verplichting voor de taken voor zorg en opvoeding bij beide ouders. Dit betekent niet dat beide ouders jullie kind evenveel moeten zien. Het betekent wel dat jullie evenveel verplichtingen hebben wat betreft de lichamelijke en geestelijke gezondheid van jullie kind(eren). 

Behoefte van je kind bij zorgregeling

Het is voor een kind vaak wel het fijnst als de zorgverdeling gelijk is, zodat hij of zij de ouders evenveel ziet. Als dergelijke regeling wordt getroffen, dan heet dat co-ouderschap. Soms is de gelijke verdeling niet mogelijk, doordat het bijvoorbeeld niet te combineren is met werk. Het kan ook zijn dat het kind zelf meer gebaat is bij een minder gelijke zorgverdeling. In dat geval kan uiteraard ook een andere verdeling worden afgesproken.

Wat is een omgangsregeling?

Bij een omgangsregeling is jullie kind minder vaak bij één ouder. Jullie kind is dan meer bij de ouder met gezag. Juridisch gezien is er bij een omgangsregeling sprake van eenhoofdig gezag. De ouder zonder gezag heeft dan geen zeggenschap over bijvoorbeeld naar welke school het kind gaat en kan bijvoorbeeld geen medische beslissingen nemen. Deze ouder heeft wel het recht op omgang met jullie kind en mag informatie ontvangen over jullie kind(eren). Ook wordt deze ouder betrokken bij het maken van beslissingen: die ouder kan dan advies geven en andersom zal de ouder zonder gezag de ouder met gezag raadplegen bij bepaalde beslissingen. Dit wordt ook wel consultatie genoemd.  

Recht op omgang, informatie en consultatie

Omdat het recht op omgang, informatie en consultatie bestaat, kiezen veel ouders ervoor om de afspraken hierover vast te leggen. Dit leggen zij dan vaak vast in een ouderschapsplan. Als er één ouder is met gezag, heet de getroffen regeling een omgangsregeling.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een vorm van een zorg- of omgangsregeling. Co-ouderschap is een term om een specifieke manier waarop ouders na de scheiding de zorg voor en omgang met hun kind regelen.

Bij co-ouderschap is jullie kind evenveel bij jou als bij je (ex-)partner. De verdeling van jullie kind bij co-ouderschap kan op twee manieren:

• Jullie kind is de helft van de week bij jou en de andere helft bij je (ex-)partner.
• Jullie kind is de ene week bij jou en de andere week bij je (ex-)partner.

Jullie kunnen zelf kiezen hoe jullie de dagen willen verdelen. Let er wel op dat jullie rekening houden met het belang van jullie kind. Over het algemeen ervaren kinderen veel wisselen van huis per week als onprettig. 

Kiezen voor co-ouderschap als omgangsregeling?

Vaak als er eigenlijk sprake is van een zorgregeling (gezamenlijk gezag), spreekt men alsnog van een omgangsregeling (eenhoofdig gezag). 

Omdat de term omgangsregeling gebruikelijk is geworden, nemen wij deze term verder in dit artikel ook over. Uiteindelijk maakt het voor jullie namelijk niet uit of je het een zorgregeling of omgangsregeling noemt, want de invulling van de afspraken kunnen hetzelfde zijn. 

Wat is beter? Co-ouderschap of een andere omgangsregeling? Afhankelijk van jullie persoonlijke situatie kan of het co-ouderschap of een andere omgangsregeling beter zijn. 

Er hoort altijd een omgangsregeling te zijn. Het is alleen de vraag in welke mate de zorg en omgang gelijk is. Bij co-ouderschap is het gelijk verdeeld. Er moet wel sprake zijn van een goede planning, communicatie, geen grote afstand tussen jullie huizen en dat jullie kind de gelijke verdeling prettig vindt. Is van een van deze vier geen sprake? Dan is co-ouderschap niet het beste voor jullie. 

Kun je zelf kiezen voor een regeling, zoals co-ouderschap?

Als je verplicht bent om een ouderschapsplan op te stellen, ben je ook verplicht om een regeling vast te stellen en daar afspraken over te maken. In het ouderschapsplan geven jullie aan hoe jullie de verdeling van de zorg voor en de opvoeding en omgang van jullie kind(eren) willen regelen. Maar mag je dan ook zelf kiezen wélke regeling je vastlegt? Hieronder maken we onderscheid tussen het kiezen van een regeling met gezamenlijk gezag en het kiezen bij eenhoofdig gezag. 

Kiezen bij gezamenlijk gezag

Als je gezamenlijk gezag hebt, dan maak je in het ouderschapsplan afspraken over een zorgregeling. In de basis zijn jullie vrij om zelf te kiezen in welke verhouding die zorgverdeling tussen jullie als ouders is. Kies wat het beste is voor jullie situatie en wat het beste aansluit bij de behoefte van jullie kind(eren). Jullie kunnen er niet voor kiezen geen afspraken over de zorgregeling vast te leggen in het ouderschapsplan, dat is niet toegestaan. Je mag namelijk niet zomaar afzien van een zorgregeling.

Samen kun je kiezen voor een gelijke verdeling van de zorg, opvoeding en omgang. Dat is co-ouderschap. Weet wel dat er bij co-ouderschap andere financiële gevolgen zijn dan bij een andere vorm van omgang. Jullie kunnen ook samen kiezen om een regeling te treffen met een minder gelijke verdeling, zoals met een minder gelijke verdeling van de zorgregeling of een omgangsregeling.

Kiezen bij eenhoofdig gezag

Als één van jullie gezag heeft over jullie kind(eren), dan mogen jullie een omgangsregeling vastleggen in het ouderschapsplan. Het is, in tegenstelling tot gezamenlijk gezag, niet verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. 

Onthoud wel dat de ouder zonder gezag altijd het recht heeft tot omgang met het kind, hiervoor dient een regeling tussen jullie getroffen te worden. Het kan fijn zijn om afspraken over die regeling vast te leggen in een ouderschapsplan. Bekijk vooral wat in jullie situatie passend is en wat het beste aansluit bij de behoefte van jullie kind(eren). Zo is co-ouderschap overigens ook mogelijk in deze situatie, al komt het niet vaak voor.  

Van co-ouderschap naar andere omgangsregeling: kan dat?

Je weet uiteindelijk pas echt of iets werkt als je het hebt geprobeerd. Twijfel je om co-ouderschap uit te voeren met je (ex-)partner? Spreek duidelijk af hoe jullie het willen regelen en probeer het eens een paar maanden uit. Is het toch niet voor jullie weggelegd of niet het juiste moment? Dan kan je het co-ouderschap omzetten in een andere regeling die toeziet op de zorgverdeling. Het is wel belangrijk dat je deze keuze weloverwogen maakt en denkt aan een oplossing voor de lange termijn.

Maak van te voren duidelijke afspraken waarin staat dat jullie het beiden eens zijn om het co-ouderschap om te zetten als jullie kind niet geholpen is bij het co-ouderschap of als het voor (een van jullie) echt niet lukt. Zet hier beiden jullie handtekening onder. Het maken van duidelijke afspraken voorkomt in de toekomst een hoop problemen. Als je de afspraken wilt laten controleren is dat altijd een goede keuze. Je kunt er zelfs voor kiezen om de afspraken officieel vast te laten leggen. Dit kun je doen door het ouderschapsplan door de rechter te laten bekrachtigen via een advocaat.

Bekijk alles over co-ouderschap Lees meer