Partneralimentatie berekenen

Wat is partneralimentatie?

Volgens het Nederlands recht is partneralimentatie een "toegekende uitkering tot levensonderhoud na scheiding". Dit betekent dat ex-partners elkaar na de scheiding financieel moeten ondersteunen in het levensonderhoud, dit moet alleen als dat nodig is. Er zit een termijn vast aan deze verplichting.

Wanneer is er recht op partneralimentatie?

Als een van jullie behoefte heeft aan partneralimentatie na de scheiding, dan kan je dit aangeven in het scheidingsconvenant. In het scheidingsconvenant maken jullie afspraken over hoeveel en tot wanneer de ander betaalt. Van belang is dat de partneralimentatie nooit hoger kan zijn dan de draagkracht van degene die deze moet betalen. Bij de berekening van draagkracht wordt gekeken naar hoeveel geld je per maand kan missen om te voldoen aan de behoefte van de ander.

Behoefte aan partneralimentatie

Er is sprake van een behoefte aan partneralimentatie als je geen of een laag inkomen hebt en daardoor niet in je levensonderhoud kan voorzien. Het kan ook zijn dat je wel voldoende verdiend, maar dat je ineens veel minder geld te besteden hebt (je kan dan niet meer op dezelfde manier leven) dan toen jullie waren getrouwd. Er is in zo’n situatie sprake van een gewijzigde levensstandaard en ook dan heb je mogelijk recht op partneralimentatie.

Behoefte gewijzigd

Als jullie in het scheidingsconvenant hebben opgenomen dat er geen behoefte is aan partneralimentatie, dan wordt dit de norm. Je kan deze afspraak niet zomaar wijzigen als de situaties veranderen na de scheiding. Dit kan alleen als je bijvoorbeeld buiten je eigen schuld werkloos raakt of je inkomen aanzienlijk daalt. Er moet sprake zijn van een dusdanige verandering.

Mocht er in jouw geval zo’n verandering plaatsvinden, dan kun je dit bespreekbaar maken met je ex-partner. Samen met je ex-partner maak je dan nieuwe afspraken maken. 

Het kan zijn dat je ex-partner geen nieuwe afspraken wil maken. Dan kun je hulp van een mediator inschakelen om jullie te helpen om samen tot nieuwe afspraken te komen. Je kunt ook een nieuwe berekening laten maken volgens de officiële normen. Als het echt niet lukt om er samen uit te komen, kun je een verzoek indienen bij de rechter om er een beslissing over te maken. De rechter bepaalt of je verzoek redelijk en geldig is en zal daarna de partneralimentatie toekennen of afwijzen. Na de mogelijke toekenning krijgt je (ex-)partner een plicht tot het betalen van de alimentatie.

Vastleggen hoogte partneralimentatie

Er is dus een officiële berekening om te weten hoeveel partneralimentatie er betaald (en dus ontvangen) dient te worden. Samengevat wordt er bij de berekening partneralimentatie gekeken naar de behoefte van de (ex-)partner die partneralimentatie nodig heeft. Oftewel: wat heb je nodig om in je eigen levensonderhoud te voorzien of wat heb je nodig om op dezelfde wijze als tijdens het huwelijk te leven? En wordt er gekeken wat de draagkracht is van degene die de partneralimentatie betaalt. Oftewel: welk bedrag kun je missen? Voor de berekening heb je verschillende documenten nodig. Hier lees je welke dat zijn (deze documenten zijn zowel voor de berekening partneralimentatie als voor kinderalimentatie).

Dit is de berekening die de rechter ook hanteert. De berekening zelf doen is vrij lastig. Je kunt ervoor kiezen om de partneralimentatieberekening door een expert laten doen. Als je het er samen over eens wordt, mag je samen ook tot een redelijk bedrag komen. Ook is het mogelijk om te kiezen voor geen partneralimentatie, ook al heb je daar volgens de officiële regels recht op. Er kunnen goede redenen zijn om te kiezen voor een leven na de scheiding waarin je niet financieel afhankelijk bent van je ex-partner.

Hieronder volgt de toelichting op de verschillende manieren.

Laten berekenen

Experts kunnen op basis van informatie die jullie aanleveren een partneralimentatie maken. Die berekening kun je vervolgens volgen (je spreekt af dat dit het partneralimentatiebedrag wordt). Je kunt ook samen tot een ander bedrag besluiten. Je weet dan wel of je in de richting zit van wat de rechter zou beslissen.

Overigens kan het ook zijn dat uit de berekening komt dat er geen ruimte is voor het betalen van partneralimentatie. Of dat het niet nodig is.

Het laten berekenen kan bij een aantal instanties, zoals bij een advocatenkantoor. Uitelkaar.nl werkt samen met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) om partneralimentatie te berekenen. Als jullie via Uitelkaar.nl scheiden kun je als extra dienst een partneralimentatieberekening laten doen (de kinderalimentatieberekening zit wel standaard in de moduleprijs).

Samen berekenen

Je kunt ook samen met je (ex-)partner een berekening maken. Jullie berekenen dan wat de één nodig heeft en wat de ander kan betalen. Jullie stellen samen vast wat jullie een redelijk bedrag vinden.

Let op: als jullie samen een berekening doen, kan het zijn dat jullie niet op de hoogte zijn van de wettelijke normen. Het kan zijn dat jullie samen een veel te hoog of juist laag bedrag afspreken, dat niet overeenkomt met de draagkracht en behoefte. De partneralimentatieberekening is complex.

Samen beslissen voor geen partneralimentatie

Tenslotte kunnen jullie er samen voor kiezen om af te zien van partneralimentatie. Dan spreken jullie af dat er geen partneralimentatie betaald of ontvangen wordt. Dit moet een gezamenlijke keuze zijn.

Als op een gegeven moment blijkt dat jij of je ex-partner toch partneralimentatie nodig heeft, dan kan er alsnog een verplichting zijn om partneralimentatie te betalen. Als je bijvoorbeeld een bijstandsuitkering moet aanvragen, dan kan de gemeente bepalen dat er eerst partneralimentatie moet komen. Jullie onderlinge afspraken hebben namelijk geen doorwerking op de gemeente. Het is dus niet altijd mogelijk om af te zien van partneralimentatie.

Vaststellen tijdsduur van partneralimentatie

De duur van de alimentatie hangt af van de datum waarop je bent gescheiden. Deze kan vallen binnen 3 verschillende tijdvakken die bepalen hoe lang het recht op partneralimentatie duurt. Bij scheidingen na 1 januari 2020 gelden er nu ook nieuwe regels. Wil je direct weten wanneer de partneralimentatieplicht eindigt in jullie situatie? Je weet het snel dankzij de alimentatieduurcheck van Uitelkaar.nl.

Voor een nadere uitleg zie hieronder per tijdvak aangegeven welke regels rondom de partneralimentatie gelden.

Tijdvak 1: Gescheiden na 1 januari 2020

Is jullie huwelijk na 1 januari 2020 ontbonden? Dan is het aantal jaren partneralimentatie in principe 5 jaar. Er zijn uitzonderingssituaties die leiden tot een andere duur dan 5 jaar. Zijn er meerdere situaties van toepassing, dan geldt de langste termijn. Hieronder volgt een indicatie van de regels die voor jou kunnen gelden. Vraag voor de bepaling van de exacte tijdsduur een expert om hulp.

• Huwelijk korter dan 10 jaar: de duur van het betalen van partneralimentatie is de helft van het aantal huwelijksjaren;
• Huwelijk met kind(eren) jonger dan 12 jaar: partneralimentatie moet betaald worden tot het jongste kind 12 jaar is;
• Huwelijk van tenminste 15 jaar waarbij partneralimentatieontvanger binnen 10 jaar de AOW-leeftijd bereikt: de partneralimentatieontvanger ontvangt partneralimentatie tot hij of zij de AOW-leeftijd bereikt;
• Huwelijk van tenminste 15 jaar en de partneralimentatieontvanger is geboren op of voor 1 januari 1970: de partneralimentatieontvanger heeft recht op 10 jaar partneralimentatie.

Dezelfde termijnen gelden ook bij geregistreerd partnerschap. 

Tijdvak 2: Gescheiden tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020

Zijn jullie tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020 gescheiden? Afhankelijk van jullie gezinssituatie zijn de volgende termijnen van toepassing:

• Huwelijk met minderjarige kinderen: de partneralimentatiebetaler betaalt maximaal 12 jaar partneralimentatie;
• Huwelijk van tenminste 5 jaar zonder kinderen: de partneralimentatiebetaler betaalt maximaal 12 jaar partneralimentatie;
• Huwelijk korter dan 5 jaar zonder kinderen: de partneralimentatiebetaler betaalt partneralimentatie net zo lang als het huwelijk duurde.

Dezelfde termijnen gelden ook bij geregistreerd partnerschap. 

Tijdvak 3: Gescheiden voor 1 juli 1994

Zijn jullie voor 1 juli 1994 gescheiden, dan bestaat er geen wettelijk maximum vastgestelde duur van de partneralimentatiebetaling.

Dezelfde termijnen gelden ook bij geregistreerd partnerschap. 

Liever andere termijnen?

Je kunt samen ook andere afspraken maken. Zo kunnen jullie een kortere termijn overeenkomen. 

Als je na de kortere overeengekomen termijn toch behoefte hebt aan partneralimentatie, dan kan je daar alsnog aanspraak op maken.

Lees in dit artikel meer over de verplichting en de vraag of je mag afzien van partneralimentatie.

Verval recht op partneralimentatie

Het recht op partneralimentatie eindigt onder verschillende omstandigheden. Hieronder lees je onder welke omstandigheden en hoe je weet wanneer het recht vervalt.

De partneralimentatieontvanger:

• heeft weer genoeg inkomsten om van te leven;
• trouwt met iemand anders / gaat een geregistreerd partnerschap met iemand anders aan;
• gaat samenwonen met een nieuwe partner;
• overlijdt;

of

• de partneralimentatiebetaler heeft onvoldoende inkomsten om nog partneralimentatie te kunnen betalen.

Hoe weet je wanneer het recht op partneralimentatie vervalt?

Het recht op partneralimentatie of de plicht om partneralimentatie te betalen vervalt als één van de hierboven omschreven punten zich voordoet. Ex-partners moeten de informatie over nieuwe situaties met elkaar delen als dit van invloed kan zijn op de partneralimentatie. Zij hebben een mededelingsplicht ten opzichte van elkaar. Deelt één van de ex-partners niet mee? Dan draagt deze ex-partner de negatieve consequenties zelf.

Voorbeeld: gevolg partneralimentatiebetaler bij niet mededelen

Huub, in dit geval de partneralimentatie betaler, krijgt promotie op het werk met een flinke salarisverhoging. Huub zegt niets tegen Celine, in dit geval de partneralimentatieontvanger, want hij wilt niet dat zij nog meer geld van hem krijgt. Via Facebook komt Celine erachter dat Huub een promotie heeft gehad en vraagt hem om meer partneralimentatie. Zij vindt dat ze daar recht op heeft. Huub werkt niet mee en Celine besluit om naar de rechter te stappen. 6 maanden later doet de rechter uitspraak en bepaald dat Celine inderdaad recht heeft op meer partneralimentatie. De rechter heeft berekend dat Celine meer partneralimentatie hoort te krijgen op basis van de nieuwe promotie van Huub. Huub is Celine nog geld verschuldigd, welke Celine over die 6 maanden had moeten krijgen.

Voorbeeld: gevolg partneralimentatie ontvanger bij niet mededelen

Twan ontvangt maandelijks partneralimentatie van Ziva. Twan heeft inmiddels een nieuwe relatie en gaat na twee maanden samen met haar wonen. Twan geeft niets aan Ziva door, want hij vindt dat zij zich niet hoort te bemoeien met zijn nieuwe liefdesrelaties. Een maand na de samenwoning van Twan hoort Ziva van de buurvrouw het nieuws over Twan. Ziva controleert of de buurvrouw de waarheid verteld en het klopt. Ziva laat schriftelijk aan Twan weten dat zij geen partneralimentatie meer zal betalen en vraagt hem om de door hem te veel ontvangen partneralimentatie terug te storten. Twan vindt dat Ziva zich erbuiten moet houden en zegt dat zij nooit het geld terug krijgt. Ziva stapt naar de rechter. De rechter doet 7 maanden na het samenwonen van Twan een uitspraak. Volgens de rechter kan Ziva zich beroepen op de mededelingsplicht en Twan moet het teveel aan ontvangen partneralimentatie terugbetalen.

Wat gebeurt er met partneralimentatie bij een overlijden?

Als één van de ex-partners overlijdt, vervalt uiteraard de betalingsverplichting of het recht op alimentatie. Het is wel zo dat degene die recht had op partneralimentatie toen de partneralimentatiebetaler nog leefde, bij te weinig ontvangen alimentatie dit bedrag kan vorderen bij de erfgenamen.

Tip: ben je partneralimentatie ontvanger en ben je financieel afhankelijk van de alimentatie? Voorkom dat je na het overlijden van je ex-partner niet meer kan rondkomen, door een alimentatie- of overlijdensrisicoverzekering af te sluiten.

Waar kies je voor?

Elke scheiding is uniek. Het kan zijn dat er in jouw geval afwijkende of aanvullende regels zijn. Wil je graag weten waar je aan toe bent en kom je er alleen niet uit? Twijfel je of je in jouw situatie recht hebt op partneralimentatie? Wil je geen partneralimentatie betalen aan je ex-partner en weten of je wel verplicht bent? Schakel dan een expert in. De expert weet welke regels in jouw specifieke situatie van toepassing zijn.

Over Uitelkaar.nl 

Uitelkaar.nl is onderdeel van Justice42, een sociale onderneming. Onze maatschappelijke missie staat voorop: het scheidingsproces toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken via een gepersonaliseerde, online aanpak. Hiermee stellen we gebruikers in staat geschillen zoveel mogelijk samen op te lossen. Met ondersteuning waar nodig. 

Wij werken samen met verschillende maatschappelijke organisaties en overheidsinstanties, waaronder Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen, Nibud, SI2 Fund en HiiL. Uitelkaar.nl voldoet als enige online scheidingsplatform aan de kwaliteitscriteria van de Raad voor Rechtsbijstand.