Wie moet de scheiding aanvragen? Zo maak je de juiste keuze

Wie mag de scheiding aanvragen?

In Nederland mag iedereen afzonderlijk een echtscheiding aanvragen, óók als de ander het daar niet mee eens is. Je hebt hiervoor wel altijd een advocaat nodig. Als jullie het samen eens zijn over de scheiding én de afspraken eromheen, dan kun je kiezen voor een gezamenlijk verzoek. In dat geval dienen jullie samen via één advocaat het verzoek in, wat vaak sneller en goedkoper is. Is er onenigheid of wil één van de twee (nog) niet scheiden? Dan kan de ander alsnog een eenzijdig verzoek tot echtscheiding indienen via een eigen advocaat.

Wanneer kies je voor een gezamenlijke aanvraag?

Een gezamenlijke aanvraag is aan te raden als jullie het grotendeels eens zijn over zaken als:

• de verdeling van de zorg voor de kinderen;
• kinderalimentatie en/of partneralimentatie;
• de woning en andere bezittingen.

Door samen te kiezen voor één advocaat en het traject gezamenlijk te doorlopen, blijft de communicatie vaak beter en kunnen juridische kosten beperkt blijven.

Wat als je parter niet wil meewerken?

Wil je partner niet scheiden of zijn jullie het niet eens over de voorwaarden? Dan kun je een eenzijdig verzoek tot echtscheiding indienen. Je neemt dan zelf het initiatief om de scheiding aan te vragen, met hulp van een advocaat.

De rechter beslist uiteindelijk over de scheiding én over de onderwerpen waarover jullie geen overeenstemming bereiken – denk aan de verdeling van bezittingen, wie in het huis blijft, de zorg voor de kinderen of alimentatie. Daarbij is het belangrijk of je partner verweer voert. Dat betekent dat hij of zij ook een advocaat inschakelt en officieel laat weten het niet eens te zijn met jouw voorstellen. Als dat gebeurt, kan de procedure langer duren en complexer worden. Toch biedt deze route een uitweg als samenwerken geen optie (meer) is.

De rol van advocaat en rechter

Een advocaat is altijd verplicht bij een scheiding – of je nu samen of alleen een verzoek indient. De advocaat stelt het verzoekschrift op en dient het in bij de rechtbank.

Bij een gezamenlijk verzoek geven jullie samen aan dat het huwelijk duurzaam is ontwricht én leggen jullie onderlinge afspraken vast, bijvoorbeeld over de zorg voor de kinderen, alimentatie en de woning. De rechter neemt dit verzoek in behandeling en formaliseert jullie afspraken, meestal zonder daar inhoudelijk over te oordelen. Ook hoeft er meestal geen zitting plaats te vinden.

Bij een eenzijdig verzoek zonder verweer gaat de rechter er doorgaans ook van uit dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Alleen als je partner verweer voert en bijvoorbeeld stelt dat het huwelijk niet is ontwricht, kan de rechter daarover een oordeel moeten vellen – al gebeurt dat zelden. In dat geval is een zitting meestal wél nodig.

Wat komt er nog meer bij kijken?

Of jij nu het verzoek tot echtscheiding indient of je partner: er komt hoe dan ook veel bij kijken. Je moet belangrijke keuzes maken en verschillende documenten verzamelen. Denk aan:

• Bij een gezamenlijk verzoek: afspraken maken over de kinderen, financiën, het pensioen en de woning. Deze afspraken worden vastgelegd in een echtscheidingsconvenant, en als er kinderen zijn, ook in een ouderschapsplan.
• Bij een eenzijdig verzoek: je stelt in overleg met je advocaat een voorstel op over deze onderwerpen. De rechter beslist uiteindelijk over de zaken waarover geen overeenstemming is bereikt. Hebben jullie samen kinderen, dan is het ook bij een eenzijdig verzoek verplicht om een ouderschapsplan aan te leveren – al lukt dat niet altijd.
• Daarnaast: je hebt bewijsstukken nodig, zoals inkomensgegevens, informatie over gezamenlijk eigendom (bijvoorbeeld het huis), en pensioengegevens. Deze documenten helpen de advocaat én de rechter om een goed beeld te krijgen van jullie situatie.

Stappenplan: wie vraagt aan en hoe gaat het verder?

1. Bepaal of jij, je partner of jullie samen het verzoek indienen.
2. Kies de juiste route: gezamenlijke aanvraag of eenzijdig verzoek.
3. Schakel een advocaat in (gezamenlijk of ieder een eigen).
4. Verzamel alle benodigde documenten.
5. Maak afspraken over kinderen, geld en eigendom.
6. Laat de rechter uitspraak doen en registreer die in de burgerlijke stand.

Wil je meer weten hoe je een scheiding aanvraagt?

Sta je aan het begin van een scheiding en wil je weten wat er allemaal op je afkomt? In dit artikel lees je stap voor stap hoe je een echtscheiding aanvraagt, welke routes je kunt kiezen (advocaat, mediator of online), welke documenten je nodig hebt en wat je kunt verwachten in elke fase van het proces. Lees hier alles wat je moet weten over een scheiding aanvragen.

Als je overweegt de scheiding aan te vragen, bespreek dan rustig met je partner of jullie het samen kunnen regelen. Kies een advocaat of mediator die past bij jullie situatie. En leg voorlopige afspraken al vast op papier, zodat de route duidelijk is zodra het zover is.

Tip: noteer tijdens gesprekken en overwegingen vragen of twijfels. Die helpen je om voorbereid te blijven in het contact met je advocaat of mediator.

Scheiding aanvragen: alles wat je moet weten Lees meer