Ouderschapsplan aanpassen: zo pak je het aan na de scheiding

Waarom en wanneer pas je een ouderschapsplan aan?

Het leven na een scheiding is dynamisch. Het is dan ook volkomen normaal en zelfs verstandig om het ouderschapsplan periodiek te herzien. 

Sinds 2009 is een ouderschapsplan wettelijk verplicht voor scheidende ouders. Het doel is om een stabiele basis te creëren voor het ouderschap na de scheiding. Afspraken die ouders samen maken, worden over het algemeen beter nageleefd dan regelingen die door de rechter zijn opgelegd. Een plan dat meegroeit met jullie situatie vergroot die kans alleen maar.

Veelvoorkomende redenen voor een aanpassing zijn:

• Veranderende behoeften van het kind: een kleuter heeft andere zorg nodig dan een puber die naar de middelbare school gaat.

• Verhuizing: één van de ouders verhuist naar een andere stad of regio.

• Verandering in inkomen: werkloosheid of een nieuwe baan kan een aanpassing van de kinderalimentatie noodzakelijk maken.

• Nieuwe partners: een nieuwe partner in het leven van een van de ouders kan de gezinssituatie veranderen.

• Andere school- of werktijden: een nieuw rooster kan de zorgregeling in de war schoppen.

• De wens van het kind: zeker naarmate kinderen ouder worden, kan hun eigen mening over de omgangsregeling een belangrijke rol spelen.

Drie manieren om je ouderschapsplan te wijzigen

Er zijn grofweg drie manieren om tot een aanpassing te komen. Elke route heeft zijn eigen voor- en nadelen en is afhankelijk van jullie onderlinge communicatie.

Optie 1: samen in goed overleg

Als de communicatie tussen jullie goed is, is dit de snelste, goedkoopste en meest prettige weg. Jullie bespreken samen de gewenste aanpassingen en leggen deze vast.

• Voordelen: geen kosten voor externe hulp, behoud van de goede verstandhouding en jullie houden zelf de volledige controle.

• Nadelen: vereist open en respectvolle communicatie. Er is een risico dat afspraken te vaag blijven of niet aan de normen voldoen.

Ons advies: zet de nieuwe afspraken altijd duidelijk op papier in een aanvulling (addendum) op het bestaande plan. Voorzie dit document van een datum en de handtekeningen van jullie beiden. Dit voorkomt misverstanden in de toekomst.

Optie 2: met hulp van een mediator of casemanager

Lukt het niet om er samen uit te komen? Dan is mediation of begeleiding door een casemanager een goed alternatief.

• Voordelen: een onpartijdige professional helpt de communicatie te stroomlijnen, zorgt dat alle opties op tafel komen en bewaakt de belangen van de kinderen. Dit voorkomt dat kleine meningsverschillen escaleren tot grote conflicten.

Ons advies: kom je er samen niet uit, laat het dan niet te lang slepen. Dat kan de onderlinge verhoudingen onnodig onder druk zetten. 

Optie 3: via de rechtbank

Als overleg echt niet meer mogelijk is of een van beiden weigert mee te werken, is de gang naar de rechter soms de enige overgebleven optie. Een advocaat dient dan namens jou een verzoek in om bepaalde afspraken uit het ouderschapsplan te wijzigen.

• Voordelen: de rechter hakt een knoop door, wat duidelijkheid schept. De uitspraak is direct afdwingbaar.

• Nadelen: dit is de duurste en meest tijdrovende route. Het is een formeel proces dat de onderlinge verhoudingen vaak verder op scherp zet en kan voor kinderen zeer belastend zijn.

Ons advies: zie de rechtbank als een laatste redmiddel. Probeer altijd eerst de mogelijkheden van overleg of begeleide bemiddeling te verkennen.

Kosten en financiën: wat betekent een wijziging voor je portemonnee?

Een veelgehoorde zorg zijn de kosten van een aanpassing. 

• Samen in overleg: gratis, afgezien van de tijd die jullie erin steken.

• Mediation/casemanager: de kosten variëren, maar zijn aanzienlijk lager dan een juridische procedure. Informeer wat de kosten in jouw situatie zijn. 

• Rechtbankprocedure: reken op aanzienlijke kosten voor advocaten en griffierechten, die kunnen oplopen tot duizenden euro's per persoon.

De aanpassing van afspraken kan ook een structurele, financiële consequentie hebben. Verandert de zorgverdeling significant? Dan kan het nodig zijn de kinderalimentatie opnieuw te berekenen. Dit kan leiden tot een hoger of lager bedrag aan alimentatie per maand. Het berekenen van de kinderalimentatie op basis van de normen die de rechtspraak hanteert, is best complex. Het is verstandig om hulp in te schakelen om te zorgen dat de berekening correct en eerlijk is.

De stem van het kind: hoe betrek je je kinderen op de juiste manier?

Het draait uiteindelijk allemaal om hen. Kinderen voelen feilloos aan wanneer er spanningen zijn. Hen op een goede manier betrekken bij veranderingen is belangrijk, maar hoe je dat doet, hangt af van hun leeftijd en situatie. De inzichten beschreven in het artikel je kind betrekken bij de scheiding kunnen daarbij helpen.

• Praat met ze, niet over ze: leg op een rustige manier die bij hun leeftijd past uit waarom er een verandering nodig is. 

• Luister écht: vraag naar hun wensen en gevoelens. Dit betekent niet dat zij mogen beslissen, maar wel dat hun mening serieus wordt genomen.

• Het hoorrecht : kinderen van 8 jaar en ouder hebben het recht om hun mening te geven bij een procedure over het ouderschapsplan. Ze krijgen een uitnodiging om in de rechtbank aan de rechter te vertellen wat ze van de scheiding vinden. Ouders zijn niet aanwezig bij dit kindgesprek. Het is niet verplicht. Een brief of e-mail schrijven mag ook. 

De nieuwe afspraken in het ouderschapsplan praktisch regelen

Samen tot overeenstemming komen over een aanpassing van de afspraken in het ouderschapsplan is één ding, maar de praktische uitvoering is een tweede. Zeker als de hoofdverblijfplaats van een kind verandert, moet je administratief een aantal zaken regelen.

Voorkom problemen achteraf en let op deze punten:

• Gemeente (Basisregistratie Personen - BRP): als een kind van hoofdverblijfplaats wisselt, moet je dit  doorgegeven aan de gemeente waar het kind gaat wonen. Je moet hier beiden toestemming voor geven. 

• Sociale Verzekeringsbank (SVB): de ouder bij wie het kind staat ingeschreven, ontvangt de kinderbijslag. In het geval van co-ouderschap kan de kinderbijslag op verzoek worden verdeeld, zodat beide ouders de helft ontvangen. Een wijziging in de inschrijving moet je doorgeven aan de SVB.

• Belastingdienst: de hoofdverblijfplaats van je kind is van invloed op toeslagen zoals het kindgebonden budget en de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Controleer en wijzig een eventuele voorlopige aanslag om te voorkomen dat je later moet terugbetalen.

Meer informatie vind je in ons stappenplan voor scheiden.

Vooruitkijken: maak van je ouderschapsplan een levend document

De meest succesvolle ouderschapsplannen zijn geen statische documenten, maar levende documenten die meebewegen met jullie leven. Dat is de filosofie van Uitelkaar.nl.

Je kunt dit proces proactief benaderen:

• Plan een jaarlijkse "check-up": prik een vast moment in het jaar om samen het plan door te lopen. Wat loopt goed? Wat kan beter?

• Maak flexibele afspraken: leg voor de vakanties bijvoorbeeld vast hoe jullie de weken verdelen, maar laat de precieze invulling open om jaarlijks te bespreken.

• Regel ondersteuning: Uitelkaar.nl is ontworpen om mee te groeien. Oude afspraken en de communicatie daarover blijven bewaard, terwijl je eenvoudig nieuwe modules kunt doorlopen om aanpassingen gestructureerd en helder vast te leggen.

 

Scheiden zonder stress, met steun

Een veilige, betaalbare aanpak voor jou en je kinderen.

• Zelf samen vanuit huis aan de slag
• Persoonlijke & professionele begeleiding
• Regel het in goed overleg, met of zonder mediation

Start vrijblijvend Bekijk onze diensten

Scheiden zonder stress, met steun

Een veilige, betaalbare aanpak voor jou en je kinderen.

• Zelf samen vanuit huis aan de slag
• Persoonlijke & professionele begeleiding
• Regel het in goed overleg, met of zonder mediation

Start vrijblijvend Bekijk onze diensten

 

Ouderschapsplan voorbeeld Lees meer