Hoe werkt het met je hypotheek bij scheiding?

Afhankelijk van jullie situatie kan je verschillende dingen doen. Dit zijn de opties:

• Jullie verkopen het huis en lossen daarmee de hypotheek af
• Eén van jullie neemt het huis en de hypotheek over
• Jullie blijven voorlopig samen eigenaar van het huis en verantwoordelijk voor de hypotheek

In het scheidingsconvenant leg je vast voor welke optie je kiest en hoe je de afhandeling regelt.

Optie 1: Huis verkopen en hypotheek aflossen

Het is vaak zo dat de hypotheek is berekend op het inkomen van twee personen. Bij een scheiding zit er dan soms niets anders op dan het huis te verkopen en meer betaalbare woonruimte te zoeken. Maar ook als het financieel niet nodig is, kunnen er redenen zijn om het huis in de verkoop te zetten.

1. Afspraken maken over verkoop huis

Jullie zetten het huis te koop. Met de opbrengst lossen jullie de hypotheek af en de rest verdelen jullie. Of als er een restschuld overblijft, verdelen jullie die.

Maak goede afspraken over de vraagprijs en hoe jullie het verkoopproces willen laten verlopen (via een makelaar of zelf doen). Wie van jullie blijft er tot het verkocht is in het huis wonen? Of blijven jullie er voorlopig beiden wonen? Vergeet ook niet af te spreken wat jullie met de kosten van het huis doen in deze overgangsperiode.

2. Een nieuwe hypotheek

Je gaat op zoek naar nieuwe woonruimte. Misschien heb je iets tijdelijks gevonden. Of je gaat huren. Als je een nieuw huis wilt kopen, zul je waarschijnlijk een nieuwe hypotheek nodig hebben.

Om jou een nieuwe hypotheek te geven, wil de hypotheekverstrekker het echtscheidingsconvenant zien. Daar staat namelijk in hoe jullie het onderling financieel geregeld hebben, bijvoorbeeld wat betreft de alimentatie. Het is dus verstandig om de scheiding te hebben afgerond, voordat je de nieuwe hypotheek gaat regelen.

Aandachtspunten scheiden en koophuis

Optie 2: Huis en hypotheek overnemen

Jullie kunnen er ook voor kiezen dat een van jullie in het huis blijft en dat diegene de hypotheek in zijn eentje overneemt. Waar moet je dan rekening mee houden?

1. Afspraken maken over de uitkoop

Als het huis van jullie beiden was, dan heeft degene die vertrekt in principe recht op de helft van de waarde van het huis. Hiervoor zet je een aantal dingen op een rij. Stel eerst vast wat de waarde van je huis is. Bijvoorbeeld door het te laten taxeren, de WOZ-waarde te nemen of te kijken voor welke prijs soortgelijke huizen bij je in de straat of de buurt onlangs zijn verkocht. Pak je hypotheek erbij en kijk welke waarde is opgebouwd. Wat is momenteel het resterend hypotheekbedrag? Het verschil tussen de waarde van je huis en het resterend hypotheekbedrag is jullie overwaarde. Of eventuele onderwaarde.

Degene die in het huis blijft, koopt de ander voor de helft van de overwaarde uit. Soms wordt er voor gekozen dit te zien als een afkoop van de partneralimentatie. Dus dan betaalt degene die in het huis blijft de ander niet de helft van de overwaarde, maar wordt dit afgestreept tegen de partneralimentatie die ontvangen zou worden. Laat je in dat geval goed informeren, want er zitten fiscale consequenties aan vast. Een andere optie is dat degene die blijft de hypotheek verhoogt om op die manier de ander uit te kunnen kopen. De hypotheekverstrekker wil daarvoor wel de zekerheid dat de blijver aan de hogere verplichtingen kan voldoen, zeker nu diegene in zijn of haar eentje achterblijft.

2. Hypotheek overzetten

Als een van jullie in de woning blijft wonen, moet de woning en de hypotheek op naam komen van diegene. Daar moet de hypotheekverstrekker wel eerst akkoord mee gaan. Deze controleert namelijk of degene die de hypotheek overneemt de kosten kan dragen. 

Daarnaast moet er een akte van verdeling komen, die de notaris moet opstellen. De notaris schrijft de nieuwe eigendomsverhouding in bij het kadaster. Dit heb je dus altijd nodig als jullie samen een eigen huis hadden. Houd er rekening mee dat de notariskosten hiervoor als snel €1.000 zijn.

3. Tijdelijke afspraken

Denk na wat je doet als de hypotheekverstrekker niet akkoord gaat. Verkopen jullie het huis dan als nog? En wat doe je met de kosten van het huis totdat het formeel op naam van degene die in het huis blijft, wordt gezet? Betalen jullie die tot die tijd samen of juist niet? Denk hierbij niet alleen aan de hypotheeklasten, maar bijvoorbeeld ook aan de energiekosten.

Optie 3: Hypotheek voor het moment zo laten

Het is natuurlijk goed denkbaar dat de achterblijver de hypotheek niet zelf kan betalen, maar dat jullie toch beiden willen dat het huis voor de komende tijd behouden blijft. Bijvoorbeeld tot de kinderen het huis uit gaan. Jullie kunnen ervoor kiezen samen eigenaar van het huis te blijven en bijvoorbeeld ook samen de hypotheek te blijven betalen. Waar je dan op moet letten is dat degene die uit het huis vertrekt maar 2 jaar de hypotheekrente kan aftrekken. De betaalde rente kan als partneralimentatie worden opgegeven bij de Belastingdienst. Dit kan ook met het eigenwoningforfait als de woning gratis ter beschikking wordt gesteld. Op de website van de Belastingdienst lees je meer over het eigenwoningforfait bij scheiding en de hypotheekrenteaftrek.

Bedenk wel dat je op deze manier financieel nog aan elkaar verbonden bent. Leg goed vast hoe lang je deze situatie zo wilt houden en hoe je de financiën regelt. Informeer je over hoe je dit het beste kunt doen.

Dit artikel bevat stukken uit het door Uitelkaar.nl uitgegeven boek Uit elkaar dan met elkaar van Erwin Wijman en Birgit Vandermeulen.

Aandachtspunten scheiden met een koophuis Lees meer